Anna Białk-Wolf

Niemiecki system opieki zdrowotnej jest oparty na ubezpieczeniach zdrowotnych, których korzenie sięgają czasów Bismarcka. Publiczne i prywatne kasy chorych tworzą bazę systemu i stanowią autonomiczne jednostki, które są płatnikami za usługi medyczne i są finansowane ze składek płaconych przez pracodawców i pracowników. W niemieckim systemie opieki zdrowotnej prywatne kasy chorych mogą stanowić alternatywę wobec publicznych kas chorych lub mogą stanowić uzupełnienie oferty kas publicznych.

Publiczne kasy chorych

W Niemczech każdy ma prawo samodzielnie dokonać wyboru, do której publicznej kasy chce przystąpić. Składki naliczane są procentowo od dochodu. Poszczególni ubezpieczyciele oferują nieco odmienne warunki przyznawania świadczeń i wysokość składek, stanowiąc tym samym wobec siebie jednostki konkurujące. W 2015 roku funkcjonowały 124 publiczne kasy chorych, choć jeszcze w roku 2000 było ich aż 420. Wynika to z licznych fuzji kas chorych, które maja się przyczynić do oszczędności kosztów administracyjnych. Reforma z 2009 roku wprowadziła tzw. Fundusz Zdrowia, gdzie trafiają wszystkie składki zdrowotne, a potem dopiero są przekazywane do poszczególnych kas chorych. Do największych publicznych kas chorych należą: TK, Barmer GEK, DAK-Gesundheit, choć i tutaj planowane kolejne fuzje, więc ta lista niebawem może ulec zmianie. Na początku 2016 było ich już tylko 118.

Naczelną zasadą funkcjonowania publicznych kas chorych jest zasada solidarności. Oznacza ona, iż wszyscy ubezpieczeni otrzymują zasadniczo ten sam zakres ubezpieczenia. Wiek, płeć czy ryzyko zachorowalności nie odgrywają roli przy naliczaniu składek. Członkowie rodzin są ubezpieczeni bezpłatnie, tak aby nie wstępowały różnice pomiędzy osobami żyjącymi samotnie i rodzinami.

Prywatne kasy chorych

Prywatne kasy chorych są przeznaczone dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą, uprawiających wolne zawody, urzędników oraz osób których dochód brutto w 2015 roku osiągnął ponad 54.900 euro. Obecnie jest w nich ubezpieczonych około 11% społeczeństwa. Niejednokrotnie stanowią atrakcyjną ofertę w stosunku do publicznych kas chorych i mogą się wiązać (w zależności od opcji) z krótszym czasem oczekiwania na wizytę, brakiem dopłat, zwiększonym pokryciem kosztów leczenia stomatologicznego. Istotna jest tu również duża wolność wyboru jeśli chodzi o zakres ubezpieczenia, co łączy się oczywiście w bardzo zróżnicowanymi składkami. Są one uzależnione także od wieku, płci, stanu zdrowia czy wykonywanego zawodu osoby ubezpieczonej. Umowa na ogół składa się z trzech części dotyczących: opieki ambulatoryjnej, opieki stacjonarnej i usług stomatologicznych. Należy też wspomnieć o występujących ograniczeniach dotyczących zmiany prywatnej kasy chorych na publiczną.